آئین نامه راهنمائی و رانندگی
فصل اول : تعاریف
ماده 1 : اصطلاحات و كلماتی كه در این آئین نامه بكار برده شده دارای معانی ذیل می باشند:
2- ابطال گواهی نامه ـ سلب اعتبار قانونی آن .
2- اتوبوس ـ هر نوع وسیله نقلیه موتوری مسافر بری كه ظرفیت آن با راننده و كمك راننده 22 نفر یا بیشتر باشد.
3- اتوبوس برقی ـ اتوبوسی كه به وسیله باطری یا نیروی برقی كه ازسیمهای هوائی دریافت میدارد حركت نماید ولی روی ریل نباشد.
4- اتومبیل ـ هرنوع وسیله نقلیه موتوری كه لااقل دارای چرخ دو جلو و دو چرخ دیگر در عقب بوده و برای حمل بار یا انسان بكار رود.
5- اتومبیل آموزشی ـ اتومبیلی كه برای تعلیم رانندگی اختصاص داده شده و باید دارای دو كلاج و دو ترمز و دو آئینه بوده و متعلق به یكی از آموزشگاهها ی مجاز تعلیم رانندگی باشد.
6- اتومبیل سواری ـ اتومبیلی كه برای حمل انسان ساخته شده و ظرفیت آن با راننده حداكثر شش نفر است .
7- اتومبیل مدارس : اتومبیلی كه برای رفت و آمد شاگردان آموزشگاهها اختصاص داده شده .
8- ارتفاع چراغ ـ فاصله مركز چراغ : وسیلة نقلیه بدون بار یا مسافر تا كف راه .
9- استیشن ـ اتومبیل سواری كه ظرفیت آن با راننده حداقل هفت نفر و حداكثر نه نفر باشد .
10- باركش ـ هرنوع وسیله نقلیه ای كه برای حمل بار ساخته شده .
11- پارك مترـ دستگاهی كه با انداختن سكه تعیین شده درآن اجازه توقف وسیله نقلیه را در زمان معینی میدهد .
12- پاركینگ ممنوع ـ ایست وسیله نقلیه جز برای سوار و پیاده كردن آنهم به شرط وجود راننده در پشت فرمان ممنوع است .
13- پیاده ـ شخصی كه بدون استفاده ازهیچ نوع وسیله نقلیه موتوری یا غیر موتوری حركت مینماید.
14- پیاده رو ـ قسمتی ازخیابان كه در امتداد آن واقع شده و برای عبور و مرور پیادگان اختصاص یافته است .
15- پیچ ـ انحراف مسیر مستقیم راه .
16- ترافیك ـ عبور و مرور وسائل نقلیه و اشخاص و حیوانات در راهها .
17- تراموای ـ وسیله نقلیه ایكه درشهر وحومه برای حمل مسافر بكار میرود و با نیروی برق روی ریل حركت می نماید.
18- تراكتور باركش ـ وسیله نقلیه موتوری كه جهت كشیدن یدكهای باركش ساخته شده .
19- تراكتور كشاورزی ـ وسیله نقلیه موتوری كه برای كارهای كشاورزی یا برای كشیدن ماشینها و آلات دیگر كشاورزی یا شخم زدن بكار رود .
20- توقف مطلقا ممنوع ـ ایست وسیله نقلیه در هر مدت ممنوع است .
21- توقیف گواهینامه ( ضبط ) ـ اخذ و نگهداری موقت گواهی نامه .
22- جاده ـ راه خارج شهر برای عبور و مرور وسائل نقلیه .
23- جاده اصلی ـ جاده ایكه در برخورد با جاده دیگر پهن تر است یا با نصب علائم راهنمائی اصلی تلقی شود.
24- جاده فرعی ـ جاده ایكه از جاده اصلی منشعب شده و از آن تنگتر است یا با نصب علائم راهنمائی فرعی بشمار میرود.
25- جاده خصوصی ـ جاده ایكه اشخاص یا مؤسسات برای استفاده شخصی ساخته اند و استفاده دیگران از آن منوط با ا جازه مالك است .
26- چرخ فلزی ـ چرخی است كه محل تماس آن با كف زمین فلزی باشد.
28- حق تقدم ـ حق عبور وسیله نقلیه ای زودتر از وسائل نقلیه دیگر یا از پیاده ها و بالعكس .
28- خیابان ـ راه عبور و مرور در مناطق مسكونی .
29- خیابان اصلی ـ خیابانیكه در برخورد با خیابان دیگر پهن تر است یا با نصب علائم راهنمائی اصلی تلقی شود.
30- خیابان فرعی ـ خیابانیكه از خیابان اصلی تنگتر است یا با نصب علائم راهنمائی فرعی شناخته شود .
31- دستگاه تهویه ـ دستگاهی كه به وسیله گاز یا بخار متراكم هوای داخل اطاق وسیله نقلیه را خنك می نماید .
32- دو چرخه موتوردار ( گازی ) ـ دو چرخه ایكه به وسیله موتور یكه نیروی آن متجاوز از پنج اسب نباشد حركت نماید.
33- راه ـ اعم است از خیابان و جاده و كوچه .
34- راننده ـ كسی كه هدایت وسیله نقلیه را توسط فرمان یا به وسائل دیگر بعهده داشته باشد .
35- راه آهن ـ ریلهای آهنی موازی ثابتی كه لكو موتیو ها و قطارها بر روی آن حركت مینمایند.
36- روز ـ از طلوع تا غروب آفتاب .
37- سازنده وسائل نقلیه ـ شخصی یا مؤسسه یا كارخانه ای كه وسائل نقلیه ای را كه مطابق این آئین نامه باید شماره گذاری شوند میسازد ، یا قطعات ساخته آنها را سوار ( مونتاژ) مینماید.
38- شب ـ از غروب تا طلوع آفتاب.
39- شماره غیر مجاز ـ الف : شماره ایكه بموجب آگهی قبلی شهربانی باید تجدید گردد. ب : شماره ایكه دركشور خارجی روی وسیله نقلیه نصب شده و پس از ورود بایران با وجود انقضاء مدت اعتبار آن عوض نشده باشد. ج : شماره ترانزیت كه در كشور ایران برای مسافرت به خارج داده شده و استفاده از آن در داخل كشور ممنوع است . د : شماره های موضوع قانون مجازات استفاده كنندگان از پلاكهای تقلبی مصوب سال 1345 .
40- شماره وسیله نقلیه ـ عدد یك یا چند رقمی كه از طرف متصدیان مربوط روی پلاكهای مخصوص منقوش و به وسیله نقلیه منصوب میگردد.
41- ظرفیت اتومبیل ـ وزن بار با تعداد مسا فر كه از طرف افسر كاردان فنی شماره گذاری شهربانی برای وسیله نقلیه تعیین میشود.
42- علائم ـ هر نوع علامت مانند تابلو ، نوشته ، خط كشی ، چراغ ، سوت ، حركت دست و غیره كه وسیله مقامات صلاحیتدار یا رانندگان برای كنترل و تنظیم عبور و مرور بكار میرود.
43- قطعات اصلی ـ كلیه قسمتهای اساسی وسیله نقلیه كه طبق این آئین نامه باید شماره گذاری شود مانند موتور و شاسی و اطاق كه تعویض آنها با عث تغییر مشخصات اساسی وسیله نقلیه میگردد.
44- كارت مشخصات ـ كارتی كه مشخصات مالك و و سیله نقلیه شماره گذاری شده در آن ثبت و به مالك وسیله نقلیه تسلیم میگردد.
45- كارت شهری ـ كارتی كه مجوز رانندگی وسائل نقلیه عمومی در شهر و حومه می باشد .
46- كوچه ـ راهی در مناطق مسكونی كه عرض آن حداكثر شش متر باشد .
47- گذرگاه پیاده ـ در تقاطع راهها امتداد پیاده روها در سواره رو یا هر محل دیگر ی از سواره رو كه به وسیله خط كشی یا میخ كوبی یا سایر علائم جهت عبور پیادگان اختصاص داده شده .
48- گواهی نامه رانندگی ـ اجازه نامه برای رانندگی وسایل نقلیه كه از طرف مقامات صلاحیت دار به نام اشخاص صادر شود .
49- منطقه ممنوعه ـ منطقه ومحلی كه عبور و مرور وسایل نقلیه در آنها به وسیله علائم خاص ممنوع شده باشد.
50- مواد خطرناك ـ هر نوع مواد منفجره یا محترقه یا مایعات آتش زا و گازهای فشرده و امثال آنها .
51- موتور سیكلت ـ وسیله نقلیه موتوری كه دارای دو یا سه چرخ است و نیروی آن متجاوز از پنج اسب می باشد .
52- مینی بوس ـ هر نوع وسیله نقلیه موتوری مسافر بری كه ظرفیت آن با راننده حداقل ده نفر و حداكثر بیست و یكنفر باشد .
53- وزن با بار ـ وزن وسیله نقلیه باضافه وزن بار آن .
54- وسیله نقلیه امدادی ـ وسیله نقلیه مخصوص خدمات پلیسی ، بهداشتی آتش نشانی و امثال آنها كه وسیله شهربانی تعیین و یا علائم مخصوص مشخص میشود .
55- وسیله نقلیه موتوری ـ وسیله نقلیه ای كه با نیروی موتور بر روی چرخهای خود حركت كند.
56- وسیله نقلیه غیر موتوری ـ وسیله نقلیه ایكه نیروی محرك آن ازموتور نباشد .
57- وسیله نقلیه كشاورزی ـ به وسیله نقلیه ایكه جهت امور كشاورزی ساخته شده مادام كه در مزارع كار كند اطلاق میشود .
58- وسیله نقلیه موتوری ویژه ـ وسیله نقلیه موتوری كه مخصوص انجام كارهای فنی و ساختمانی و جاده سازی و امثال آن است .
59- یدك ـ وسیله نقلیه چرخدار با موتور یا بی موتور كه توسط وسیله نقلیه موتوری دیگری كشیده شود.
60- یدك كش ـ وسیله نقلیه موتوری كه یدك یا یدكهائی را به دنبال خود میكشد .
61- یدك متصل ( شبه یدك ) یدك بدون نیروی محرك ( بی موتور) .
• فصل دوم : شماره گذاری و كارت مشخصات
ماده 2 : هر وسیله نقلیه موتوری و غیر موتوری و یدك متصل كه در راههای عمومی حركت میكنند باید دارای شماره باشد . رانندگی با وسایل نقلیه ایكه شماره گذاری نشده یا شماره آنها غیر مجاز است و همچنین گذاردن این قبیل وسایل نقلیه برای رانندگی در اختیار اشخاص دیگر ممنوع است مگر آنكه قبلا اجازه حركت از شهربانی دریافت كرده و در دست داشته باشد. مأمورا ن انتظامی از حركت وسایل نقلیه مذكور جلوگیری خواهند كرد.
ماده 3 : مالك وسیله نقلیه موظف است جهت شماره گذاری و اخذ كارت مشخصات وسیله نقلیه خود به شهربانی محل مراجعه و فرمهای مربوطه را تنظیم و امضاء نماید و به ضمیمه مداركی كه از طرف شهربانی اعلام خواهد شد تسلیم كند.
هر گاه اشخاص دیگری در مالكیت وسیله نقلیه شركت یا نسبت به آن حق عینی داشته باشند نام و آدرس دقیق آنان نیز باید در درخواست قید شود.
ماده 4 : شهربانی پس از دریافت درخواست شماره گذاری و مدارك لازم با رعایت مقررات مذكور در ماده 5 برای شماره گذاری وسیله نقلیه اقدام می نماید.
ماده 5 : در موارد زیر شهربانی می تواند از انجام عمل شماره گذاری خودداری نماید:
1- در صورتیكه وسیله نقلیه معیوب بوده یا به جهات فنی بكار افتادن آن در راهها خطرناك باشد.
2- چنانچه مشخصات وسیله نقلیه با آنچه در اسناد مربوط ذكر شده مطابق نباشد.
3- اگر شماره گذاری وسیله نقلیه قبلا“ بجهاتی ممنوع اعلام گردیده باشد.
4- هرگاه حقوق دولتی وعوارضی كه بموجب مقررات به وسیله نقلیه تعلق گرفته پرداخت نشده باشدمگربا اجازه رئیس كل شهربانی.
5- چنانچه وسیله نقلیه دارای علائم و تجهیزات پیش بینی شده در این آئین نامه نباشد.
ماده 6 : شماره گذاری بر روی وسیله نقلیه از طریق نصب پلاكی كه وسیله شهربانی تهیه میگردد انجام خواهد شد .
انواع پلاكها و ابعاد و رنگهای آنها برای وسایل نقلیه مختلف از طرف شهربانی معین و اعلام میشود .
دارندگان وسائل نقلیه مكلفند د ر مواقعی كه شهربانی لزوم تجدید و تعویض شماره ها را آگهی می نماید برای تجدید و تعویض شماره وسیله نقلیه خود اقدام نمایند .
ماده 7 : نصب پلاك به طریق زیر بعمل می آید .
اگر وسیله نقلیه دارای سه چرخ یا بیشتر باشد یك پلاك در جلو و پلاك دیگر در عقب آن نصب میگردد.
در یدكها و وسائل نقلیه ای كه دارای دو چرخ هستند فقط یك پلاك در عقب آن نصب میگردد. پلاك عقب باید در محلی نصب گردد كه با نور چراغ عقب وسیله نقلیه قابل خواندن باشد . پلاكهای منصوب باید همیشه در جای خود قرار داشته باشد.
ماده 8 : شهربانی پس ازشماره گذاری و ثبت مشخصات وسیله نقلیه كارتی كه حاوی مشخصات و ظرفیت آن باشد صادر و به مالك تسلیم می نماید . این كارت باید همیشه همراه راننده وسیله نقلیه مربوط باشد.
به علاوه ظرفیت وسائل نقلیه مسافر بری در داخل آن ها طوری نوشته میشود كه قابل خواندن باشد.
ماده 9 : وسیله نقلیه عمومی كه در هرشهر شماره گذاری میشود باید فقط در همان شهر ومنطقه ایكه شهربانی تعیین میكند بكار پردازد مگر اینكه موافقت شهربانی های مربوط با تغییر محل كار جلب شده باشد والا از كار كردن آن جلوگیری خواهد شد .
ماده 10 : هرگاه كارت مشخصات یا پلاك اتومبیل مفقود یا ضایع گردد مالك وسیله نقلیه موظف است ضمن اعلام مراتب به مقامات صلاحیت دار حداكثر ظرف 48 ساعت شخصا" یا و سیله نمایندة خود جهت اخذ المثنای كارت یا پلاك جدید به شهربانی مراجعه نماید.
ماده 11 : سازندگان و فروشندگان و حمل كنندگان وسائل نقلیه فقط جهت عرضه نمودن یا نقل آن ها
از محلی به محل دیگر بدون انجام تشریفات شماره گذاری از شهربانی پلاك ویژه یا موقت دریافت خواهند كرد.
ماده 12 : هر سازنده یا فروشنده وسیله نقلیه موظف است دفتری برای ثبت سابقه استفاده ازشماره های ویژه و تعیین اینكه در چه مدت و چه تاریخی شماره ویژه بر روی چه وسیله ای نصب و به وسیله چه كسانی از آن استفاده شده داشته باشد این دفتر در مواقع مراجعه مأموران شهربانی باید ارائه شود.
ماده 13 : درمواردیكه مالك وسیله نقلیه آدرس خود را تغییر میدهد باید ظرف 48 ساعت اداره شهربانی را كتبا “ از آدرس جدید خود مطلع سازد.
ماده 14 : مالك وسیله نقلیه در صورتی كه بخواهد موتور یا هر یك از قطعات اصلی یا رنگ آنرا را تغییر دهد موظف است قبلا مدارك مربوط را به شهربانی جهت كسب اجازه تسلیم نماید تا پس از تغییر آنها كارت مشخصات جدید صادر گردد.
ماده 15 : درصورت انتقال مالكیت وسیله نقلیه ، فروشنده موظف است فورا" كارت مشخصات را به شهربانی محل تسلیم نماید . باضافه مالك جدید پس ازانتقال باید برای دریافت كارت مشخصات به نام خود به شهربانی مراجعه نماید. شهربانی پس از وصول درخواست خریدار فتوكپی یا رو نوشت مصدق سند انتقال كارت مشخصات جدیدی به نام او صادر و بوی تسلیم خواهد نمود.
ماده 16 : شخصی كه وسیله نقلیه در اختیار و تصرف او است ( اعم از اینكه مالك باشد یا نباشد) موظف است در صورتی كه وسیله نقلیه مورد تصرف غیر مجاز واقع شود و همچنین پس از رفع تصرف غیر مجاز حداكثر ظرف 48 ساعت مراتب را به مقامات انتظامی محل اعلام دارد.
ماده 17 : شهربانی در موارد زیر پلاك شماره را پس میگیرد.
1- هرگاه پلاك اشتباها" به وسیله نقلیه ای نصب شده باشد.
2- در مورد مذكور در ماده 43 اصلاحی این آئین نامه.
3- وقتی كه وسیله نقلیه اوراق شده باشد.
ماده 18 : پس از رفع اشتباه یا فراهم شدن موجبات استرداد پلاك مذكور در بند 2 پلاك به صاحب وسیله نقلیه مسترد خواهد شد.
ماده 19 : شهربانی میتواند پلاك شماره ویژه یا موقت متعلق به سازندگان و فروشندگان یا حمل كنندگان وسائل نقلیه را به علت عدم لزوم استعمال یا استعمال بر خلاف مقررات آن یا به علت تقلب در انها پس بگیرد .
ماده 20 : كلیه دارندگان وسائل نقلیه موظفند ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این آئین نامه نشانی دقیق خود و مشخصات كامل وسیله نقلیه خویش را به شهربانی محل شماره گذاری اعلام دارند.
• فصل سوم : گواهینامه رانندگی و كارت شهری
ماده 21 : هركس بخواهد با هرنوع وسیله نقلیه موتوری زمینی رانندگی كند باید دارای گواهینامه رانندگی مربوط به آن نوع وسیله نقلیه باشد.
ماده 22 : شرائط لازم برای صدور انواع گواهینامه های رانندگی بشرح زیر است:
الف- گواهینامه رانندگی موتور سیكلت.
1- سن 18 سال تمام
2- قبول شدن در آزمایشهای آئین نامه راهنمائی و رانندگی با اتومبیلهای سواری : استیشن ، وانت ، آمبولانس و مینی بوس بظرفیت با بار تا 3500 كیلوگرم
ب- گواهینامه رانندگی پایه 2 برای رانندگی با وانت و كامیونت تا ظرفیت 3500 كیلوگرم و اتومبیلهای سواری و استیشن:
1- سن 18 سال تمام
2- قبولشدن در آزمایشهای آئین نامه راهنمائی و رانندگی با اتومبیل سواری
ج- گواهینامه رانندگی پایه 1 برای رانندگی با كلیه وسائل نقلیه موتوری زمینی باستثناء موتور سیكلت.
1- سن 23 سال تمام
2- قبول شدن در آزمایشهای آئین نامه راهنمائی و رانندگی و رانندگی با اتومبیلهای بزرگ اعم از كامیون بظرفیت بیش از 3500 گیلوگرم و اتوبوس.
3- داشتن اطلاعات فنی لازم
4- گذشتن 2 سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی پایه 2
د- گواهینامه رانندگی ویژه برای رانندگی با وسائل نقلیه سنگین ، جاده سازی و ساختمانی و مخصوص حمل اشیاء سنگین و جراثقال اسكله ها
1- سن 23 سال تمام
2- قبول شدن در آزمایشهای آئین نامه راهنمائی و رانندگی و روشن كردن موتور و راندن وسائل نقلیه مورد نظر در جهات مختلف – ترمز كردن و دور زدن با آنها در گواهینامه رانندگی ویژه نوع وسیله نقلیه ای كه دارنده میتواند با آن رانندگی كند قید میشود. برای رانندگی با وسائل نقلیه ویژه ای كه سرعت آنها از 30 كیلومتر در ساعت تجاوز میكند در شهرها و راههای عمومی علاوه بر داشتن گواهینامه ویژه داشتن گواهینامه پایه 1 نیز ضروری است.
ه- گواهینامه رانندگی با تراكتور چرخ لاستیكی در مزارع
1- سن 18 سال تمام
2- قبول شدن در آزمایش آئین نامه راهنمائی و رانندگی
3- قبول دشن در امتحان رانندگی با تراكتور
4- گواهی صلاحیت استفاده از ماشینهای كشاورزی از طرف وزارت كشاورزی و منابع طبیعی
و- گواهینامه رانندگی دوچرخه موتوردار (گازی):
1- سن 15 سال تمام
2- قبول شدن در آزمایش شفاهی آئین نامه راهنمائی و رانندگی
3- قبولشدن در امتحان رانندگی با دوچرخه موتوردار (گازی)
تبصره 1 : كسانیكه سن آنان از 25 سال تمام كمتر نباشد برای اخذ هر گونه گواهینامه رانندگی از شرط سواد معاف میباشند .
تبصره 2 : دارندگان گواهینامه رانندگی پایه 2 درصورتی میتوانند با وسائل نقلیه عمومی باری كه ظرفیت بارگیری آن مطابق مشخصات ساخت كارخانه سازنده بیش از 3500 كیلوگرم نباشد همچنین با اتومبیلهای سواری عمومی و استیشن عمومی و مینی بوس و آمبولانس رانندگی نمایند كه سن آنان از 23 سال تمام كمتر نباشد و یكسال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه گذشته باشد.
تبصره 3 : كلیه گواهینامه های رانندگی با تراكتورهای زراعتی كه تا تاریخ 24/11/1351 از طرف شهربانی صادر شده است همچنان معتبر میباشد.
ماده 23 : در موارد زیر صدور گواهینامه رانندگی ممنوع است :
1- هر گاه متقاضی به بیماری صرع یا جنون مبتلا باشد
2- در صورتیكه متقاضی كور باشد مگر برای متقاضیان گواهینامه های موتور سیكلت و تراكتور زراعی و پایه دوم اتومبیل (بدون آنكه اجازه رانندگی وسایل نقلیه عمومی و اتومبیلهای آموزشگاههای رانندگی را داشته باشد) كه فاقد یك چشم بوده و میزان دید چشم سالم آنان نیز كمتر از نباشد و بعلاوه دارندگان گواهینامه پایه دوم اتومبیل فاقد یك چشم باید نقص میدان دید خود را با نصب آینه مخصوص در اتومبیل جبران نماید.
3- هر گاه میزان دید متقاضیان گواهینامه ها كمتر از حد مقرر بوده و با استفاده از عینك قابل جبران نباشد. حد مقرر میزان دید بر حسب موارد بشرح زیر است :
الف- برای گواهینامه های پایه دوم اتومبیل و تراكتور و ویژه و موتورسیكلت با یك چشم و یا چشم دیگر با میدان دید طبیعی یا در صورتیكه میزان دید یك چشم كمتر از باشد مجموع دید دو چشم با میدان دید طبیعی
ب- برای گواهینامه پایه یك و كارت مخصوص رانندگی با وسایل نقلیه عمومی و اتومبیلهای آموزشگاههای رانندگی با یك چشم و چشم دیگر با میدان دید طبیعی یا در صورتیكه میدان دید یك چشم كمتر از باشد مجموع دید دو چشم با میدان دید طبیعی
4- برای كر مطلق و گوژپشت بجز گواهینامه پایه دوم رانندگی بدون آنكه اجازه رانندگی با وسایل نقلیه عمومی و اتومبیلهای آموزشگاههای رانندگی را داشته باشد
5- هر گاه متقاضی فاقد انگشتان دست یا پا باشد بنحوی كه فقدان انگشتان مانع انجام اعمال طبیعی و لازم برای رانندگی باشد.
6- اگر متقاضی بعلت فقدان دست یا پا و یا ضعف بعضی از عضلات دست یا پا كه بمناسبت ابتلا به فلج یا امراض دیگری حاصل شده نتواند مستقلا" یا با استفاده از دست و پای مصنوعی و یا بكمك ماشینهائی كه وسائل مخصوص برای تسهیل رانندگی در آنجا تعبیه شده براحتی از عهده رانندگی برآید.
ماده 24 : هر گاه پزشك و افسر كاردان فنی شهربانی تشخیص دهد كه اشخاص مبتلا به ضعف بینائی یا شنوائی و همچنین اشخاص مذكور در بندهای 5 و 6 ماده قبل به كمك عینك یا سمعك یا سایر وسائل مصنوعی به طور طبیعی قادر به رانندگی می باشند صدور گواهی نامه به نام آنان در صورت جمع شرایط لازم دیگر مانعی ندارد . لكن در متن گواهی نامه باید تصریح شود كه فقط با عینك یا سمعك یا چه نوع وسیله ای می تواند رانندگی نمایند.
آزمایش از داوطلبان نامبرده در بندهای 5و 6 بایدمنحصرا" در پایتخت و وسیله سه نفر افسر كاردان فنی آزمایش رانندگی با وسیله نقلیه مخصوص انجام گیرد.
ماده 25 : درخواست كننده هرنوع گواهینامه رانندگی باید مداركی را كه ازطرف راهنمائی و رانندگی اعلام میشود بمراجع آگهی شده ارائه كند.
ماده 26 : از متقاضی اخذ گواهی نامه رانندگی قبل از سایر آزمایشها باید آزمایش پزشكی به وسیله پزشكانیكه شهربانی معرفی می نماید یا افسر انیكه با وسائل و تجهیزات فنی مخصوص آزمایش مزبور مجهز خواهند بود به عمل آید.
ماده 27 : هرگاه درخواست كننده گواهینامه رانندگی در آزمایشهای مربوط موفق گردد گواهینامه رانندگی پس از مشاهده مدارك لازم صادر و باو تسلیم خواهد شد.
ماده 27 : هرگاه در خواست كننده به تصدیق آزمایش كنندگان در كلیه آزمایشها موفق شود گواهی نامه مورد تقاضا پس از اخذ مدارك مقرر به نام او صادر و تسلیم میگردد.
ماده 28 : مدت اعتبار هر گواهی نامه در متتن آن درج میشود. دارنده آن ملزم است كه ظرف یكماه پس از پایان مدت مقرر برای تمدید مدت اعتبار یا تعویض آن به گواهینامه هم ارز به شهربانی مراجعه نماید . شهربانی می تواند هنگام تمدید یا تعویض گواهی نامه از متقاضی آزمایش پزشكی مجددی بعمل آورد. هرگاه كسانیكه مدت اعتبار گواهی نامه آنان منقضی شده قبل از اخطار مأمورین برای تمدید یا تعویض آن به شهربانی مراجعه نمایند از پرداخت جریمه معاف خواهند بود.
تبصره : گواهی نامه های رانندگی سیاسی احتیاج به تمدید مدت اعتبار ندارد.
ماده 29 : رانندگی با هرنوع تاكسی علاوه بر گواهینامه رانندگی (اعم از پایه 1 یا 2) مستلزم داشتن كارت مخصوص رانندگی تاكسی است كه ازطرف راهنمائی و رانندگی صادر میشود. برای صدور این كارت راننده باید دارای شرایط زیر باشد :
1- داشتن حداقل 23 سال تمام
2- انقضای 1 سال تمام از تاریخ اخذگواهینامه رانندگی (درمورد گواهینامه رانندگی پایه 2)
3- داشتن سواد خواندن و نوشتن
4- قبول شدن در آزمایش شهرشناسی
5- نداشتن سابقه محكومیت از حیث ارتكاب جنایات عمدی ، سرقت ، خیانت درامانت ، اخذ مال بعنف و جنحه های مربوط به منافیات عفت
ماده 30 : اگر گواهی نامه رانندگی یا كارت شهری مفقود شود یا از بین برود دارنده آن میتواند تقاضای صدور المثنی كند. شهربانی پس از احراز صحت ادعای درخواست كننده با دریافت مدارك لازم المثنی صادر و بوی تسلیم خواهد نمود .
ماده 31 : افراد زیر از داشتن گواهینامه رانندگی ایرانی معاف می باشند:
1- خارجیانیكه گواهی نامه رانندگی كشورهای خارجی دارندبه شرط معامله متقابله .
2- دارندگان گواهینامه بین المللی در صورتی كه مدت اعتبار آن نگذاشته باشد.
ماده 32 : تبدیل گواهینامه رانندگی صادرشده از كشورهای خارج به گواهینامه رانندگی ایرانی منوط به مشاهده گواهینامه رانندگی خارجی و ترجمه رسمی آن و سایر مدارك لازم با توجه بكیفیت و نحوه صدور گواهینامه خارجی در كشور صادر كننده آن خواهد بود.
ماده 33 : ایرانیانیكه از كشورهای خارجی گواهی نامه رانندگی گرفته اند در صورتی كه بخواهند درایران رانندگی كنند باید ظرف سه ماه پس از ورود به ایران با تسلیم مدارك لازم و گذراندن آزمایش كتبی آئین نامه گواهی نامه خارجی خود را به گواهی نامه ایرانی تبدیل نمایند . هرگاه كشور صاد ر كننده گواهی نامه خارجی نسبت به گواهی نامه های صادره از ایران معامله متقابل ننماید در این صورت گواهی نامه مزبور در ایران اعتبار ندارد.
ماده 34 : برای كسانی كه گواهینامه رانندگی آنان توقیف شده نباید مجددا" گواهی نامه صادر شود و به فرض صدور از درجه اعتبار ساقط است و وسیله شهربانی اخذ و ابطال خواهد شد.
ماده 35 : شهربانی میتواند :
1- در صورتی كه گواهی نامه رانندگی اشتباها" یا ناقص صادر شده باشد آنرا مسترد دارد و پس از رفع اشتباه یا نقص گواهی نامه صحیح صادر و تسلیم كند.
2- هرگاه گواهینامه های متعددی جهت رانندگی یكنوع وسیله نقلیه بنام یكنفر صادر شود یكی از آنها را بانتخاب او بوی تسلیم و بقیه را اخذ و ابطال نماید . هرگاه صاحب گواهی نامه مشمول تبصره ماده 193 این آئین نامه باشد تمام محكومیتها و تخلفات مورد نظر كه در گواهی مأخوذ ثبت بوده باید در گواهینامه ای كه بوی تسلیم میشود درج گردد.
ماده 36 : هرگاه دارنده گواهی نامه یكی از شرایط پزشكی مذكور در این آئین نامه را از دست بدهد شهربانی می تواند از او دعوت نماید كه ظرف یكماه برای انجام آزمایشهای ضروری حاضر شود. درصورتی كه فقدان شرط و صلاحیت رانندگی ضمن آزمایش جدید محرز گردد گواهینامه از وی اخذ و ابطال خواهد شد . اگر نقضی درشرایط مذكور وجود داشته باشد گواهی نامه تا تكمیل شرایط توقیف و سپس به صاحب آن مسترد خواهد گردید.
• فصل چهارم : معاینه وسائل نقلیه
ماده 37 : راندن كلیه وسایل نقلیه عمومی بدون در دست داشتن برگ معاینه معتبر ممنوع است این برگ كه مدت اعتبارش در متن آن قید میگردد باید همیشه بر سطح داخلی شیشه جلوی وسیله نقلیه به نحوی كه برای مأمورین انتظامی قابل رؤیت باشد نصب گردد.
ماده 38 : شهربانی میتواند از كلیه وسایل نقلیه هر سال یك یا چند نوبت معاینه بعمل آورد در این صورت مالكین و رانندگان مكلفند وسایل نقلیه خویش را جهت معاینه در تاریخ و محلی كه شهربانی قبلا “ اعلام می نماید حاضر سازند .
ماده 39 : هیچ كس مجاز به صدور برگ معاینه نیست مگر آنكه اجازه اینكار كتبا“ از طرف شهربانی به او داده شده باشد.
ماده 40 : شهربانی میتواند به بنگاه های باربری یا مسافر بری یا تعمیرگاهها یا امثال آن ها كه مجهز به وسائل نقلیه و همچنین صدور برگ معاینه آنها را بدهد.
این قبیل بنگاه ها باید دفتری برای ثبت مشخصات وسائل نقلیه مورد معاینه و برگ های معاینه داشته باشند .
ماده 41 : شهربانی پس از معاینه وسیله نقلیه در صورت وجود تجهیزات مقرر د ر این آئین نامه و فقدان نقص فنی برگ معاینه صادرو به آورنده وسیله تسلیم می نماید.
ماده 42 : رانندگان یا مالكین وسائل نقلیه ایكه ضمن معاینه معیوب یا ناقص تشخیص داده شده فقط می تواند آنرا در تاریخ و مسیری كه در برگ اجازه نامه صادره از طرف مأمور معاینه كننده مشخص میشود تا تعمیرگاه یا گاراژ منتقل سازند .
ماده 43 : در مواردی كه حركت وسیله نقلیه در راههای عمومی طبق نظر كارشناس فنی شهربانی یا ژاندارمری به واسطه معایب و نواقص مكانیكی خطرناك باشد پلاك آن اخذ و پس از رفع معایب و نواقص و معاینه مجدد مسترد می شود.
ماده 44 : شهربانی موظف است در مواقع ضروری بنگاه ها و تعمیرگاه ها ی مذكور در ماده 40 را بازرسی كند و چنانچه به هر جهتی از جهات صلاحیت معاینه كنندگان وسائط نقلیه را مورد تردید قرار دهد اجازه صادره را لغو نماید.
ماده 45 : در شهرهائی كه شهربانی محل فاقد افسر كاردان فنی باشد رانندگان وسائل نقلیه عمومی باید اقلا“ هر سه ماه یكبار برای معاینه وسیله نقلیه خود و دریافت برگ معاینه به نزدیكترین شهربانی كه دارای كاردان فنی است یا محلی كه از طرف شهربانی تعیین و اعلام شده است مراجعه نمایند.
• فصل پنجم : تجهیزات
قسمت اول : تجهیزات وسایل نقلیه موتوری
ماده 46 : اشخاص حق ندارند هیچ نوع وسیله نقلیه ای را كه فاقد لوازم و تجهیزات مذكور در این فصل یا دارای لوازم و تجهیزات مخالف مقررات باشد در راه های عمومی برانند و یا برای رانندگی در اختیار دیگری بگذارند.
ماده 47 : كلیه اتومیبل ها و یدك كش ها و تراكتورهای باركش لااقل باید دارای چراغ هائی به شرح زیر باشند:
1- دو چراغ بزرگ با دو استپ و نور سفید در طرفین جلو
2- دو چراغ كوچك با نور زرد یا سفید برای تشخیص عرض اتومبیل در منتهی الیه هر یك از دو قسمت جلو.
3- دوچراغ كوچك با نور قرمز جهت تشخیص عرض اتومبیل در منتهی الیه هر یك از دو سمت عقب .
4- دو چراغ كوچك با نور قرمز یا نارنجی بریا ترمز ( ایست ) در عقب كه به محض گرفتن ترمز روشن شده و از فاصله 35 متری دیده شود.
5- یك چراغ كوچك با نور سفید در عقب برای تشخیص شماره پلاك . نور این چراغ باید برای قرائت شماره پلاك از فاصله 25 متری كافی باشد.
6- یك چراغ كوچك به رنگ زرد یا سفید جهت نشان دادن حركت با دنده عقب این چراغ باید طوری نصب گردد كه فقط موقع راندن به عقب روشن شود.
7- دو چراغ راهنمائی الكتریكی یا مكانیكی با نورسفید یا زرد در طرفین جلو و دو تای دیگر از آن با رنگ قرمز در طرفین عقب برای اعلام قصد گردش به چپ یا براست . نور این چراغ ها در روز باید از فاصله 35 متری قابل رؤیت باشد.
8- یدك و شبه یدك متصل باید اقلا یك چراغ خطر قرمز در عقب داشته باشند . اگر وسیله نقلیه ای دارای چند یدك زنجیری باشد نصب چراغ مذكور باید در عقب آخرین یدك بعمل آید.
ماده 48 : نور چراغهای كوچك جلو و خطر عقب باید در شرایط جوی معمولی از فاصلة 150 متری دیده شود . نور چراغهای گردش و ایست نبایستی خیره كننده باشد.
ماده 49 : سیم كشی چراغ ها باید طوری بعمل آید كه هر وقت راننده چراغ های كمكی را روشن می نماید چراغ های عقب نیز روشن شوند.
ماده 50 : ارتفاع چراغ ارتفاع چراغ های جلو نباید از 135 سانتی متر بیشتر و از 70 سانتی متر كمتر باشد . ارتفاع چراغ های عقب نیز نباید از یك متر بیشتر و از 50 سانتی متر كمتر باشد.
ماده 51 : چراغ های بزرگ جلو بایستی دارای تكمه تبدیل تور باشند كه تابش نور را به بالا یا پائین بترتیب زیر عوض كند.
1- نور بالا ( استپ بالا ) باید طوری میزان گردد كه به وسیله آن وجود اشخاص یا اشیاء ازفاصله 150 متری تشخیص داده شود.
2- نور پائین ( استپ پائین ) باید به نحوی میزان گردد كه به وسیله آن اشخاص یا اشیاء از فاصله 35 متری مشخص شوند .
ماده 52 : كلیه وسائل نقلیه امدادی بایستی در مرتفع ترین نقطه خود دارای یك چراغ خطر گردان یا زنگ یا بوقی كه تولید صدای مشخص نماید باشند . نور قرمز چراغ باید از فاصله 150 متری قابل رویت باشد.
ماده 53 : وسائل نقلیه موتوری به داشتن تجهیزات زیر مجازند :
1- دو عدد نور افكن در طرفین با اجازة مخصوص شهربانی مشروط بر اینكه در شهرها و جاده های عمومی مورد استفاده قرار نگیرد .
3- دو چراغ رانندگی اضافی با نور سفید در جلو ( چراغ كمكی ) كه ارتفاع آن نباید از یكمتر و نیم بیشتر و از چهل سانتی متر كمتر باشد . این چراغ ممكن است توأم با چراغهای بزرگ جلو مورد استفاده قرارگیرد.
4- دو چراغ كوچك با نور زرد یا سفید روی گلگیر طرفین كه خیره كننده نباشد.
5- چراغهای كوچك اضافی در جلو با نور سفید یا زرد ودر عقب با نور قرمز كه هنگام استفاده باید مرتبا" روشن و خاموش شده و از فاصلة 150 متری دیده شوند. 2- دو عدد چراغ ویژه مه با نور زرد در طرفین قسمت جلو ، ارتفاع این چراغها نباید ازیك متر بیشتر و از چهل سانتی متر كمتر باشد . نور این چراغها باید طوری میزان گردد كه در طول ده متر از سطح افقی محل نصب چراغ بالاتر نیاید . هنگام استعمال چراغهای مه بایستی از نور پائین چراغهای بزرگ نیز استفاده شود .
ماده 54 : تمام اتومبیلها و یدك كشها و تراكتورهای باركش و انواع یدكها كه در جاده های عمومی عبور می نمایند بایستی دارای دو شیشه نور تاب (رفلكتور) به رنگ قرمز یا شبرنگ درطرفین قسمت عقب خود باشند . هر گاه نور تابهائی در قسمت جلو نصب شوند باید به رنگ زرد باشند.
ارتفاع نور تابها بیشتر از یك متر و نیم و كمتر از شصت سانتی متر نخواهد بود مگر آنكه بلندی خود وسیله نقلیه از كف زمین كمتر از شصت سانتی متر باشند.
نور تابهای عقب بدكها مستقل ممكن است در دو طرف آن یا د ردو طرف بار نصب شود . در تمام موارد مذكور باید نور تابها كاملا قابل رؤیت بوده و شیشه های آنها دارای اندازه و خصوصیاتی باشدكه موقع شب در مقابل نور چراغهای وسائل نقلیه دیگر از فاصله 150 متری كاملا مشهودگردد .
ماده 55 : هر وسیله نقلیه موتوری باید مجهز به دو نوع ترمز پائی و دستی مجزا از هم با قدرتهای مذكور در ماده 57 باشدكه هر یك به تنهائی بتواند آنرا از حركت باز دارد.
ماده 56 : یدك ها و شبه یدك هائی كه ظرفیت آن ها از 1400 كیلو گرم زیادتر است بایستی دارای ترمزی باشند كه راننده بتواند به وسیله آن یدك را متوقف سازد . طرز ساختمان این ترمز باید طوری باشد كه در صورت قطع ناگهانی وسیله اتصال یدك ترمز خود به خود گرفته شود و یدك را متوقف نماید .
ماده 57 : قدرت ترمز پائی باید به قدر ی باشد كه در راههای مختلف طبق جدولهای بین المللی كه ملاك عمل كارشناسان تصادفات راهنمائی و رانندگی است بتواند با شتاب معین از ادامه حركت وسیله نقلیه جلوگیر ی نماید . حداقل شتاب ترمز پائی نباید از سه و نیم كمتر باشد . قدرت ترمز دستی باید به قدری با شد كه بتواند به تنهائی در سرعت قدم انسانی ( پنج كیلومتر در ساعت ) بدون بار و مسافر در سطح اسفالته و مستقیم حداكثر پس از طی یك متر مسافت وسیله نقلیه را كاملا از حركت باز دارد .
ماده 58 : رانندگی با وسائل نقلیه ای كه قدرت ترمز آنها طبق مشخصات مذكور نباشد ممنوع است.
ماده 59 : كلیه وسائل نقلیه موتوری باید مجهز به بوق یا وسیله اخبار صوتی دیگری باشند كه تولید صدای غیر عادی و ناهنجار ننماید و صدای از فاصله هفتاد متری شنیده شود . بعلاوه نصب كیلومتر شما ( سرعت سنج ) و درجه بنزین و چراغ نشان دهندة نور بالا كه كاملا سالم و قابل استفاده باشد الزامی است .
تبصره 1 : كلیه وسایل نقلیه شامل انواع خودروهای سواری، وسائط نقلیه باركش(وانت ، كامیونت ، كامیون ، تریلی) و اتوبوس و مینی بوس اعم از پلاك (شخصی، عمومی، دولتی) باید به كمربند ایمنی استاندارد مجهز باشند (باستثناء اتوبوسها و مینی بوسهای شركت واحد).
تبصره 2 : راننده و سرنشین ردیف جلو كلیه وسائط نقلیه مندرج در تبصره 1 راننده و سرنشینان اتوبوسها و مینی بوسها (باستثنای اتوبوسهای شركت واحد) موظفند هنگام حركت در راهها (معابر درون شهری برون شهری) از كمربند ایمنی استفاده نمایند.
ماده 60 : هر وسیله نقلیه موتوری بایستی مجهز به لوله اگزوز باشد كه مانع خروج صداهای ناهنجار گردد. برداشتن تمام یا قسمتی از این دستگاه ممنوع است . بهر نوع وسیله نقلیه موتوری كه توسط شهربانی اعلام خواهدشد باید تا خو گراف ( ثبت كننده سرعت ) نصب شود . این دستگاه باید كاملا قابل استفاده باشد و كاغذ ثبت كننده آن روزانه تجدید گردد.
ماده 61 : كلیه وسائل نقلیه موتوری باید دارای آئینه هائی در داخل باشد بنحوی كه راننده بتواند بوسیله آنها لااقل تا فاصله هفتاد متری پشت سر خویش را ببیند. نصب آئینه در دو طرف خارج وسیله نقلیه مجاز است.
ماده 62 : هر وسیله نقلیه موتوری كه دارای شیشه جلو است باید مجهز به دو برف پاك كن باشد.
برف پاك كنها باید همیشه سالم و حاضر بكار باشد تا در مواقع لزوم برای پاك كردن شیشه جلو از آن استفاده گردد.
ماده 63 : دستگاه تهویه وسائل نقلیه باید طوری نصب گردد كه بهیچوجه تولید خطر برای سرنشینان آن نكند و محتوی گازهای مسموم و آتش زا نباشد .
ماده 64 : روی چرخهای وسائل نقلیه یا كنار آنها نباید اجسام اضافی و زاید مانند میخ و پیچ های بلند یا هر شیئی كه از محازات لاستیكها تجاوز كند مجود داشته باشد مگر آنكه در تراكتورهای زراعتی و انواع كمباین لازم باشد.
ماده 65 : اتوبوسها و كامیونها شبها هنگام حركت در جاده ها باید لوازم زیر را همیشه همراه داشته باشند تا در مواقع ضرورت بر حسب مورد از آنها استفاده نمایند.
1- سه چراغ با سه مشعل الكتریكی یا سه فانوس ویا سه شیشه نورتاب یا تابلوی شبرنگ با نور قرمز كه در شرایط جوی معمولی از فاصله 150 متری قابل رؤیت باشند.
2- در صورت فقدان لوازم مذكور لااقل سه چراغ الكتریكی با نور قرمز.
3- دو پرچم قرمز به ابعاد لااقل یك متر با چوب پرچم.
ماده 66 : وسائل نقلیه ای كه مواد خطرناك حمل می كنند باید فقط سه چراغ ترمز الكتریكی همراه داشته باشند. حمل فانوس برای آنها ممنوع است باضافه وسائل نقلیه مزبور باید دارای دستگاه پمپ آتش نشانی آماده به كار باشند. این پمپ ها بایستی در محلهائی نصب شوند كه هنگام ضرورت بتوان فورا“ آنها را مورد استفاده قرار داد.
قسمت دوم : تجهیزات اختصاصی موتورسیكلت و دوچرخه
ماده 67 : موتور سیكلت ودوچرخه های موتور دار باید دارای حداقل یك و حداكثر دو چراغ با نور سفید در جلو و یك چراغ خطر با شیشه نو ر تاب قرمز درعقب و یك آئینه روی فرمان باشد . نصب راهنمای الكتریكی برای موتور های سه چرخ نیز ضروری است . راكبین موتور سیكلت باید بكلاه كاسك مخصوص مجهر باشند.
ماده 68 : هردوچرخه باید دارای تجهیزات زیر باشد :
1- یك چراغ با نور سفید در جلو كه تا مسافت 150 متری جلوی آن را بقدر كافی روشن سازد.
2- یك چراغ با نور قرمز در عقب كه از فاصله 150 متری دیده شود.
3- یك چراغ قرمز شب نما در عقب كه نور وسائل نقلیه پشت سر را از فاصله بیست متری منعكس نماید.
4- یك زنگ یا بوق كه صدای آن از فاصله سی متری شنیده شود . نصب و استعمال زنگهای صوتی یا آژیر یا بوق خطر برای دوچرخه ها ممنوع است.
5- ترمز كه بمحض گرفتن آن دوچرخه متوقف گردد.
• فصل ششم : مقررات محل بار
ماده 69 : طول وعرض وسائل نقلیه باربری همان است كه بر طبق مشخصات (كاتولوگ) سازنده معین گردیده ولی ظرفیت آن مطابق نظر افسر كاردان فنی شهربانی تعیین میشود. ارتفاع هیچ وسیله نقلیه ای بانضمام بار آن از سطح راه نباید از چهار متر تجاوز كند.
ماده 70 : وسائل نقلیه مسافربری حق ندارند بارهائی را كه از داخل اطاق آنها یا گلگیرها به اطراف تجاوز كرده باشد حمل كنند.
ماده 71 : بارهای وسائل نقلیه باركش نبایستی از قسمت جلوی اطاق بیش از یك متر و از قسمت عقب اطاق بیش از دو متر باشد . بهر حال باید علائم لازم و چراع قرمز خطر در ابتدا و انتهای بار نصب شود.
ماده 72 : محدودیت طول بار وسائل نقلیه كه در ماده فوق تصریح شده در باره بارهائی كه بنا بر وضع و طبیعت یا ساختمان مخصوص قابل تفكیك و تجزیه نیستند رعایت نمیشود مشروط بر اینكه اینگونه بارها روی یدكهای طولانی گذارده شوند. در هر حال اگر طول بار از بیست متر تجاوز كند برای حمل آن باید پروانه مخصوص از مقامات صلاحیتدار اخذ گردد.
ماده 73 : مقامات صلاحیت دار میتوانند جهت محمولاتی كه قابل تجزیه نبوده و بیش از ظرفیت یا بزرگتر از حجم معین است پروانه مخصوصی كه حاوی مشخصات و ظرفیت وسیله نقلیه حمل كننده و حجم بار و مسیر و تعداد دفعات رفت و آمد یا مدت حمل مستمر است صادر كنند . این پروانه باید تا پایان مدت اعتبار آن نزد راننده موجود باشد و هنگام مراجعه مأموران انتظامی ارائه گردد.
ماده 74 : وسائل نقلیه ای كه در حدود مواد 70و 71و 72 حمل باری كنند باید :
1- شب ها دو چراغ یا دو فانوس قرمز رنگ در آخرین نقطه طرفین عقب بار نصب نمایند بطوریكه از فاصله یكصدوپنجاه متری طرفین و عقب وسیله مزبور دیده شود.
2- روزها دو پرچم یا دو پارچه قرمز رنگی كه سطح آن لااقل نیم متر مربع باشد در انتهای بار آویزان كنند بنحوی كه رانندگان پشت سر بتوانند آنرا از فاصله مذكور در بند یك این ماده ببینند.
ماده 75 : حمل مواد خطرناك فقط با وسائل نقلیه مخصوص مجاز است و با وسائل مسافری یا باربری معمولی جز با اجازه شهربانی ممنوع است.
ماده 76 : بنگاهها باید بارهای وسائل نقلیه را طوری بارگیری نمایند و محكم ببندند كه هیچگونه خطر افتادن یا چكه كردن یا باز شدن و یا پخش شدن در هوا وجود نداشته باشد.
ماده 77 : یدك یا هرنوع وسیله نقلیه ای كه توسط وسیله نقلیه دیگری كشیده می شود باید با سیمهای آهنی یا میله های محكم بوسیله كشنده متصل شود بطوریكه هیچگونه خطر گسیختن نداشته و تحمل كشش وسیله نقلیه را بنماید. طول وسیله اتصال نباید از پنج متر زیادتر باشد. هرگاه وزن یدك با بار آن از دوهزار كیلوگرم زیادتر باشد باید بادو رشته اتصال محكم بسته شود.
ماده 78 : رانندگان موظفند بدستور مأموران صلاحیتدار وسیله نقلیه را جهت توزین به روی قپان ببرند. هرگاه ضمن توزین معلوم شود كه بیش از ظرفیت مقرربارگیری شده باراضافی تخلیه میشود.دراینصورت مسئولیت انبار كردن و حفظ آن بعهده مالك و راننده است.
• فصل هفتم : تصادفات
ماده 79 : راننده هر وسیله نقلیه ای كه مرتكب تصادف منجر به جرح یا فوت گردد موظف است بلافاصله وسیله نقلیه را در محل تصادف متوقف سازد و مادام كه تشریفات مربوط به رسیدگی وسیله كارشناسان شهربانی یا ژاندارمری خاتمه نیافته مطلقا" از تغییر وضع اتومبیل یا صحنه تصادف خودداری نماید. لكن هر گاه تصادف فقط منجر به خسارت مالی شود بنحوی كه امكان حركت از وسیله نقلیه سلب نشده باشد راننده موظف است وسیله نقلیه را در نزدیكترین محلی كه موجب سد معبر نگردد برای رسیدگی و معاینه متوقف سازد مگر اینكه در مورد خسارات از طرف بیمه مقرراتی وضع و اعلام شده باشد كه در اینصورت توقف در محل بشرط انجام مقررات بیمه از طرف رانندگان اجباری نخواهد بود.
تبصره : در نقاطی كه كارشناس شهربانی یا ژاندارمری وجود ندارد یا حضور به موقع آنان مقدور نباشد در اینصورت مسئولان امر از نظریات مستدل سه نفر از رانندگان پایه یكم استفاده خواهند كرد .
ماده 80 : رانندگان وسائل نقلیه ای كه بهر ترتیب تصادف نموده اند در صورت وقوع جرح موظفند كمكهای لازم را به مجروحین نموده و در اعزام آنان به بیمارستان مساعدت نمایند.
ماده 81 : رانندگان مذكور مكلفند در موارد تصادف منجر به جرح یا فوت نام ونشان صحیح و مشخصات گواهینامه رانندگی و وسیله نقلیه خود را بلافاصله به مأمورین انتظامی اعلام دارند.
ماده 82 : رانندگانی كه باوسیله نقلیه متوقف فاقد سرنشین تصادف می نمایند باید در محل وقوع تصادف صاحب یا راننده وسیله متوقف و مأمورین انتظامی را از هویت و نشانی كامل خود آگاه سازند و در صورت عدم دسترسی به ایشان نام و نام ذخانوادگی و نشانی دقیق خویش و شماره و سایر مشخصات وسیله نقلیه خود را روی كاغذی بنویسند ودر محل قابل رؤیتی در وسیله نقلیه متوقف الصاق نمایند.
ماده 83 : رانندگانی كه با اشیاء یا حیوانات تصادف نموده و باعث خسارت یا اتلاف آن ها می شوند مكلفند كه در محل مالك یا حافظ اشیاء یا حیوانات مورد تصادف را طبق دستور ماده فوق مطلع سازند.
ماده 84 : هرگاه راننده وسیله نقلیه ای در اثر تصادف توانائی اجرای مقررات مندرج در مواد 82 و83 را نداشته باشد در این صورت مالك آن وسیله نقلیه موظف است در اولین فرصت پس از آگاهی از واقعه مراتب را به مامورین مربوط اعلام دارد.
ماده 85 : اتوسرویس ها (تعمیرگاه ها) وتوقف گاه ها (پاركینگ ها) موظفند ظرف 24 ساعت پس از رؤیت وسیله نقلیه ای كه آثار تصادف یا جای گلوله در ان وجود دارد مراتب را با ذكر مشخصات اتومبیل و در صورت امكان با ذكر نام و نشانی راننده به شهربانی یا ژاندارمری محل اعلام دارند.
• فصل هشتم : علائم راهنمائی و رانندگی
قسمت اول ـ علائمی كه مقامات و ماموران انتظامی بكار می برند
ماده 86 : علائم راهنمائی و رانندگی كه برای كنترل و تنظیم عبور و مرور در راه ها بكار میرود وسیله شهربانی تعیین می شود .
انتخاب محل نصب آنها در شهرها با شهربانی و تهیه و نصب آنها با شهردار ی است در خارج از شهرها انتخاب محل نصب با ژاندارمری و تهیه و نصب آنها با وزارت را ه خواهد بود.
ماده 87 : رانندگان كلیه وسائل نقلیه و اشخاص اعم ا ز پیاده یا سوار بر حیوانات موظفند از علائم راهنمائی و رانندگی تبعیت نمایند مگر اینكه مأموران انتظامی به جهاتی عدم رعایت آنها را در محل مجاز اعلام كنند.
ماده 88 : كنترل وتنظیم عبور و مرور ممكن است به وسیله چراغ ها یا خطوط یا تابلوها یا نوشته ها با مأموران انتظامی و یا بهر وسیله دیگری كه بر حسب مورد مقتضی باشد بعمل آید در هر حال فرمان پلیس بر تمام علائم دیگر مقدم است .
ماده 89 : در محل هائیكه عبور و مرور به وسیله چراغ راهنمائی كنترل می شود رنگهای زیر برای مقاصدی كه معین شده است بكار میرود.
1- چراغ سبز برای حركت : وسائل نقلیه ای كه با چراغ سبز روبه رو میشوند حق عبور یا گردش را دارند مگر آنكه گردش به وسیله علامت دیگری ممنوع شده باشد. در هر حال وسائل نقلیه در حال گردش باید حق تقدم وسائل نقلیه ای را كه مستقیم میروند و حق تقدم پیادگانی را كه از گذرگاه در حركتند رعایت نمایند.
2- چراغ زرد برای احتیاط ـ وسائل نقلیه ایكه با این چراغ روبرو میگردند نباید به تقاطع یا گذرگاه پیاده نزدیك شوند و د ر صورت ورود قبلی موظفند به حركت خود ادامه بدهند و از تقاطع یا گذرگاه عبور كنند.
3- چراغ قرمز برای ایست كامل ـ وسائل نقلیه ای كه با چراغ قرمز برخورد می كنند باید قبل از خط مخصوص ایست توقف كامل نمایند و در صورت فقدان خط ایست در فاصله پنج متری چراغ راهنمائی بایستند و تا روشن شدن چراغ سبز منتظر بمانند.
4- چراغ چشمك زن زرد برای عبور یا احتیاط ـ وسایل نقلیه مكلفند با مشاهده این چراغ از تقاطع و گذرگاه پیاده با احتیاط كامل و سرعت كم عبور نمایند.
5- چراغ چشمك زن قرمز برای ایست و عبور ـ وسائل نقلیه د رصورت برخورد با این چراغ باید قبل از ورود به تقاطع یا گذرگاه پیاده توقف كامل كنند و پس از اطمینان از عدم وجود تصادف حركت نمایند.
ماده 90 : انواع خطوطی كه روی راهها باید كشیده شود مطابق نمونه های منضم به این آئین نامه است .
ماده 91 : تابلو ها یاید مطابق نمونه بین المللی كه ضمیمه این آئین نامه است تهیه و نصب شود.
ماده 92 : در محلهائیكه چراغ قرمز یا هر نوع علائم ایست دیگر وجود دارد ممكن است به وسیله پیكان سبزی كه د ركنار چراغ قرمز تعبیه میشود یا با نصب تابلو به وسائل نقلیه اجازه داده میشود كه د ر مسیر معینی حركت نمایند . در این مورد رعایت حق تقدم پیاده گان و وسائل نقلیه كه با چراغ سبز جهت دیگر اجازه عبور داشته اند الزامی است .
ماده 93 : نصب آگهی یا علامت یا تابلو یا وسائلی كه دارای شباهت با علائم و یا تابلوهای راهنمائی و رانندگی باشد یا از آنها تقلید شود و یا منظور از آن هدایت و كنترل وسائل نقلیه باشد و یا به طریقی باعث جلوگیری از رویت علائم و تابلو و وسائل راهن
نظرات شما عزیزان:
تاریخ: برچسب:آئین نامه راهنمائی و رانندگی,
ارسال توسط عباس کیانی اکردی
آخرین مطالب
آمار
وب سایت:
