امتناع عاقله از پرداخت ديه اگر عاقله كبير و قادر به پرداخت ديه بوده ولي از پرداخت ديه خودداري مي‏نمايد آيا مي‏توان از طريق دادگاه ديه را از مال او برداشت نمود؟ آيت الله العظمي سيد عبدالكريم موسوي اردبيلي در صورت وجوب بر عاقله اگر مال دارد و نمي‏دهد مي‏توان ولو به وسيله دادگاه از او گرفت و اگر مالي ندارد از خود جاني گرفته مي‏شود . در صورت مصلحت به سؤالات ذيل پاسخ فرمائيد: 1 مي‏توان آن را از بيت المال پرداخت نمود. 3. در صورت استنكاف از پرداخت ديه آيا عاقله را مي‏توان حبس كرد يا خير؟ آيا ديه دين است يا مجازات؟ آيا عاقله را بعنوان متهم مي‏توان دستگير و قرار براي او صادر كرد تا از فرار او جلوگيري شود يا خير؟ آيت الله العظمي سيد علي سيستاني 1. در بعضي از موارد اين چنين است مانند ديه قتل شبيه به عمد كه بامرگ قاتل و نداشتن تركه بمقدار كافي از نزديكانش ( الاقرب فالاقرب )استيفا مي‏شود و چنانچه ممكن نباشد از بيت المال ادا مي‏گردد، و همچنين در ديه قتل خطأ محض كه با عجز عاقله و عدم كفايت تركه قاتل از بيت المال ادا مي‏شود . 2. مواردي كه حاكم شرع مي‏تواند زن را بدون رضايت زوج طلاق دهد در ج3 منهاج الصالحين از مسأله 356 تا 360 با ذكر نوع طلاق در آنها بيان شده، مراجعه شود، و اما طلاق زوجه بنحو خلع بدون وكالت از طرف شوهر صورت شرعي ندارد . 3. با مطالبه اولياء مقتول حاكم شرع مي‏تواند عاقله را مجبور به اداء ديه نمايد، و حبس نمودن يكي از وسائل اجبار است كه با رعايت ضوابط امر به معروف و نهي از منكر مي‏تواند به آن متوسل شود. و ديه نسبت به قاتل دين است و اما نسبت به عاقله مجرد تكليف است،و عاقله را قبل از اثبات مدعي نمي‏توان طرف منازعه قرارداد و بعنوان متهم دستگير نمود. 27 رمضان / 1418 . جواز يا عدم جواز بازداشت عاقله در صورت عدم پرداخت ديه در موارديكه عاقله محكوم به ديه مي‏گردد پس از انقضاء مهلت سه سال عاقله نسبت به پرداخت ديه اقدام نكرده و شاكي تقاضاي حبس عاقله را نمايد آيا مي‏توان تا پرداخت ديه يا اثبات اعسار عاقله را بازداشت نمود يا خير؟ آيت الله العظمي محمد فاضل لنكراني چنانچه عاقله علت عدم پرداخت را اعسار قرار مي‏دهد بايد آن را اثبات كند و چنانچه از اصل پرداخت امتناع مي‏ورزد حكم عدم پرداخت ساير ديون را دارد. . گنجينه آراي فقهي - قضاي . استفتائات حضرت آيت الله العظمي موسوي اردبيلي(مدظله)،ص 388،سؤال 69. . گنجينه آراي فقهي - قضايي ، دفتر آموزش روحانيون و تدوين متون فقهي معاونت آموزش قوه قضاييه ، سؤال 5141. 3 ، دفتر آموزش روحانيون و تدوين متون فقهي معاونت آموزش قوه قضاييه ، سؤال 5438.

نظرات شما عزیزان: